Ilirët e Francës (1 )

/Shkruan Fahri Xharra

Savoja. në mes të saj, në Alpet Auvergne-Rhone , pra regjion i Francës është një Luginë Arvane e rrethuar me shumë toponime si Alb/Arb/ARv.
Këto toponime kanë lindur nga Fisi Averni, një fis i vjetër kelt nga i cili rrjedhë edhe emri Regjioni i Auvernit- Johan Derille.

Ajo që habitë shumë është edhe kjo që ky popull i këtij regjioni e kanë i kanë rrobat e e ngjashme si malësorët e Shqipërisë. Nga kjo, që do e lexojmë tregon që ka edhe degëzime tjerë.

E dini që një studim i mirëfilltë do e ndërronte historiografinë Europiane, gjuhësinë dhe arkeologjinë.

( sa janë shqiptarët të interesuar për studime të tilla? Ose ndoshta frikësohemi që do të shkojmë thellë në histori, dhe do të na i hidhte poshtë të gjitha ata që janë shkruar deri më tani fxh )
Eureka!
A është ndonjë francez në këtë krahine ?

Në figurat A1-A7 i shohim kostumet folklorike të veshura nga gratë fshatare të “Arvan Valley” (Vallée de l’Arve)
FigB1- B7 e shohim Xhubletën , një fustan të valëzuar dhe shumë bukur të modeluar që ende vishte nga gratë shqiptare
Xhubleta është vetëm e vetëm e shqiptarëve, dhe askund dhe në asnjë grup etnik në Europë nuk mund të gjejmë diçka as përafërsisht të ngjashme. Kryesisht vishet në Malësinë e Madhe të Shqipërisë. Xhubleta bëhet në një mënyrë të posaçme me një teknikë arkaike dhe nga materiali që është përdorur edhe në kohët arkaike. Xhubleta nga 15- 20 kg dhe është plotë ornamente dhe pjesë të vekuara së bashku. Ndër tjerash në xhubletë shihen simbolet që japin kodet e informatave të statuseve sociale, klaneve dhe fshatrave etj.

Studjuesi Roman K. shkruan :” Materialet e Xhubletës së Savojes ( Arvan Valley) po ashtu janë të rënda por peshojnë deri në 7 Kg. Përndryshe karakteristikat estetike dhe stilistike janë të ruajtura si ato të Shqipërisë.
Të shtojmë që procesi i bërjes së xhubletës është shumë i vështirë dhe kërkon kujdes të veçt gjatë 6 muajve, sa zgjatë punimi i saj.
Por edhe Xhubleta e Arvan Valleys e kërkon të njëjtën punë si ajo e Malësisë Madhe.
Studjuesi Roman K. duke e analizuar metodën e prodhimit të xhubletës në Arvan Valley thoshte : “ I vetmi shembull të një fustani të tillë, unë e njoh Xhubletën e Shqipërisë.

Komuniteti shqiptar në Francë

Pyetja që ai nuk ia di përgjigjen është: “ Si është e mundur që dy regjione aq larg njëra tjetre të përdorin të njëjtën metodë të thurjes dhe vekimit. I have no Idea !

Fundi i Pjesës së Parë/
A e bartem ne në Francë xhubletën apo ata erdhën tek ne për ta kopjuar, është pjesa e dytë që e jep këtë përgjigje
Kush janë Ilirët e Francës?
A i kemi studjuar ne shqiptarët këto fenomene etnografike të shpërndara nëpër Europë ? Duket se jo. Pse ?

Fahri Xharra.01.03.21
Gjakovë